Archief W.Willems. Gerard Perfors

Gerard Perfors, Meubelmaker bij de L.O.V.

De naam van Gerard Perfors (1890-1964) is vooral verbonden met de reis die hij als twintiger in de zomer van 1911 ondernam met twee vrienden.  Na acht maanden voegde zijn latere vrouw Marie Zwarts zich bij het gezelschap. De vier adolescenten wilden acht jaar lang wegblijven en noemden zich De Wereldwandelaars.

Onderweg schreven zij voor kranten en tijdschriften over hun avontuurlijke voettocht. Het waren niet zomaar gelukzoekers, maar jonge idealisten. Ze kwamen uit arbeidersgezinnen, hadden nauwelijks opleiding genoten, en voelden zich als enigen van de familie aangetrokken tot het socialisme. Ze dronken geen alcohol, rookten niet, waren principieel vegetariër, pacifist en één van hen onderwees Esperanto. Zonder een cent op zak trokken ze door Europa en het Midden-Oosten, levend van de verkoop van kaarten met portretfoto’s en korte tekstjes over hun idealistische reis. Ze wilden de wereld leren kennen en bij terugkeer een boek over hun ontmoetingen schrijven. Maar toen ze zich in 1914 in Palestina bevonden, brak de Eerste Wereldoorlog uit. Verder reizen kon niet meer, dus vluchtten Gerard en zijn vrouw naar Nederland.

Archief W.Willems.Gezin Perfors

Opgegroeid in Den Haag, had Gerard Perfors na de lagere school enige jaren gewerkt bij een meubelfabrikant. Maar hij zag geen bestaan voor zichzelf weggelegd als krullenjongen. Toch verdiende hij tijdens zijn verblijf in Jeruzalem opnieuw de kost als timmerman, dit keer in de werkplaats van een weeshuis. Hier kreeg hij het ambacht pas echt onder de knie en onderwees hij jongeren in de kneepjes van het vak. Terug in Nederland heeft hij eerst enige jaren gewerkt als meubelmaker in Amsterdam. In de familie weet niemand bij welke firma precies. Bovendien werd hij meteen actief in de communistische beweging, want hij had tijdens de reis gezien hoe arbeiders overal ter wereld werden uitgebuit. Geïnspireerd door de revolutie in Rusland begon hij te geloven in een verbetering van de omstandigheden voor de werkende klasse in Nederland.

Om die reden solliciteerde hij in de winter van 1916 naar een baan bij de meubelfabriek Labor Omnia Vincit (LOV) in Oosterbeek. Een sociaal bewogen bedrijf, dat goed voor zijn werknemers zorgde en niet alleen aan hoge winsten dacht. Met zijn vrouw en kind verhuisde hij naar het dorp, waar hij een woning betrok aan de Grindweg D 24a, later op nummer 62. Hij heeft bij de meubelfabriek gewerkt tot 1932, dus niet minder dan 16 jaar. Wat hij er precies uitvoerde, weet ik alleen niet. Hij heeft er nooit over geschreven. Voerde hij opdrachten van de ontwerpers uit? Gaf hij leiding aan arbeiders in de werkplaats? Maakte hij carrière bij de meubelfabriek? Ik zou het graag weten, om het verhaal over zijn jaren in Nederland een persoonlijke toets te kunnen geven. Hij voelde zich duidelijk thuis bij de idealistische LOV. Was er een personeelsblad, en heeft hij daarin geschreven over zijn denkbeelden? Zijn er misschien foto’s bewaard gebleven van deze werknemer met zijn verleden als wereldwandelaar?

Ondergetekende, Wim Willems, houdt zich aanbevolen voor elke snipper informatie over Gerard Perfors in zijn tijd als werknemer bij de LOV.

Wim Willems, schrijver en oud-hoogleraar Sociale Geschiedenis.
E-mailadres: w.h.willems@fgga.leidenuniv.nl (06-53745961)


Persbericht:
De Wereldwandelaars

Ze werden voor een dubbeltje geboren. Geestdriftige jonge mannen en vrouwen, twintigers, afkomstig uit arbeiderswijken in Den Haag, Delft en Amsterdam. Ze vonden elkaar in hun idealen: geheelonthouders waren ze, vegetariërs, strijdend voor sociale gelijkheid en op zoek naar vrijheid in de natuur. Ze noemden zichzelf ‘De Wereldwandelaars’, en in de zomer van 1911 vertrokken ze vanaf de Dam voor een voetreis van jaren. Onderweg deden ze voor kranten verslag van hun avonturen – tot de Grote Oorlog de kleine karavaan in Palestina met een schok tot stilstand bracht.

Historicus Wim Willems, zelf opgegroeid in een arbeidersgezin, reconstrueert de strijd die de vrienden voerden om los te breken uit hun milieu. Hij volgt de reizigers op hun tocht door Europa en het Midden-Oosten en laat zien hoe het hun verging toen ze ouder werden.

Zijn idealen, hoe vurig beleden ook, wel bestand tegen de tand des tijds?

Hoe een verbond van jonge idealisten, vegetariërs, natuurliefhebbers en socialisten de wijde wereld in trok.

Wim Willems – De wereldwandelaars | paperback | rijk geïllustreerd  384 pagina’s | € 23,99 | ISBN 9789021423654